Background
DONGA PAMUJI
Sun gegurit
Pandongan kula
Dhuh Pangeran pangungsen kawula
Penapa werdining prahara kang matumpa-tumpa
banjir bandang, tanah longsor saha pracempa
ngregem damel morat-mariting kawula
katungka laharing Gunung Merapi tan kemba
kathah cacahing raja kaya, raja brana sirna
Dereng kurbaning nyawa kang magila-gila
Dhuh Gusti Pangeran Allah ngagesang
Estining manah sageda nampi pacobaning gesang
Jejering prahara ingkang ngedap-edapi punika
Kawula pitados sedaya dados pralampita
Pratanda rawuhing Sang Pamarta
Ginedhong ing pemakaman
Dhuh Gusti sesembahaning para kawula
Sumangga kersa ambuka manah kawula
Sageda nampi Sang Juru Slameting donya
Ingkang arsa mbengkas para candala
Kersa dados tetebusaning tyang dosa
Saha nggadheng kang nadhang papa cintraka
Pramila Dhuh Gusti kakencengna manah kawula
Kasantosakna kapitadosan kawula
Amrih kawula mboten namung kalut dukita
Nanging tumuli sami manunggal saeka praya
Gumregah  Cacut tali wanda ambangun karsa
Enggal  pulihing karayon kawula sedaya
Dhuh Gusti pangungsen kawula sedaya
Sumangga midangetna panyuwun kawula
Amrih sedaya saged kagem kaluhuran Dalem Pangeran
Ingkang  hamengku gesang, wiwit purwa madya wasana
Sinongsong rawuh Dalem Pangeran Kawula
Saged damel Rahayu widodo nir ing sambe kala
Anggara Kasih 19 Desember 2006

DONGANE PENGGURIT
Sun gegurit
Pandongan kula
Dhuh Pangeran pangungsen kawula
Penapa werdinipun prahara kang matumpa-tumpa ?
Ngantos dumadi banjir bandang, tanah longsor
lindhu gedhe ingkang ngregem para kawula
katungka laharing Gunung Merapi datan kendat
ingkang maewu-ewu dumadinipun kurban
semanten ugi cacahing raja kaya, raja brana sirna
Dereng griya-griya ingkang sami rata ing bantala
Dhuh Gusti pangeran Allah kawula
Estining manah sageda nampi pacobening gesang
Jejering prahara ingkang ngedap-edapi punika
dadosa pralampitaning kawula sami manunggal
nggegeki jejering citra Dalem Pangeran
ingkang kapurba gesang saget anggesangi
Dhuh Gusti sesembahaning para kawula
Sumangga kersa ambuka manah kawula
Sageda nampi pawartos sasmitaning prahara
kawula pitados sempeyan Dalem boten bade tega
para kawula sami nadhang papa cintraka
Pramila Dhuh Gusti kakencengna manah kawula
Kasantosakna kapitadosan kawula
Amrih kawula mboten namung kalut dukita
Nanging tumuli sami manunggal saeka praya
Gumregah  Cacut tali wanda ambangun desa
Tuwuhing rahaja, pulihing karayon kawula sedaya
Dhuh Gusti pangungsen kawula sedaya
Sumangga midangetna panyuwun kawula
Amrih sedaya saged kagem kaluhuran Dalem Pangeran
Ingkang  hamengku gesang, wiwit purwa madya wasana
Sinongsong ing berkah Dalem Pangeran Allah Kawula
Kanthi asesanti; Rahayu widodo nir ing sambe kala.
Anggara kasih 27 Juni 2006.

Gurit Katresnan

Katresnan iku geguritaning urip sejati
Pepadange sakjroning pepeteng
Biso di gawe nanging ora biso digawe-gawe
Katresnan iku kasunyatan ngedohi tumindak dudu
Kayadene: drengki, srei, dahwen lan pati open
Katresnan iku larang regane ora biso di tuku
Lan di tiru sarana bandha donya lan raja brana
liyane, jalaran toh-tohane Nyawa
Katresnan iku dalan kang tumuju marang bebener
kebak deneng rasa lan pepadhang
lila lan legawa lair tumusing bathin
kaya dene gegodhongan kang googrok saka uwit
ora ngarep-arep bakal baline
melu ngrasakake panandhanging liyan
Katresnan iku ora mbedak-bedakakeh
Cendhek duwuring pangkat
Asor Luhuring Drajat
Lan gegebengane urip kang rinasuk
ananing mung welas lan asih
suka pitulung marang sapa bae
Katresnan iku prayata umur tuuwa, dudu umur dawa
urip tanpo cacar ing ngarsane Pangeran
Sing nguasai pati lan urip

Siso Tresno Ing Bumi Patria – Nurbayan

Sun gegurit

Koyo koyone wes rah biso anggonku nggandoli sliramu
Pancenne wes tibo wancine uwes cukup mung semrene
Gumlegar suorone peter ing langit bumi patria
Neng Makam Bung Karno minongko seksine
Kawitan aku ketemu kowe
Ning pancen nasibe kudu lilo nerimo
tresno kepenggak restune wong tuwo
amung lewat gending tak ukir lakon loroku
nelongso yen eleng kowe cah ayu
Amung nangis, nangis yen aku kelingan
Naliko pacaran ning candi penataran
Amung trenyuh trenyuh yen aku kelingan
Katresnanku pupus kari kenangan
Kesirep atimu lali marang awakku
Tak lilo lilo snajan ati kuciwo

GEGURITAN "KEKANCAN"

Sun gegurit
Wis tek petani siji-siji
Urip kekancan ora
Koyok towo klambi
Itung kapitung
Sopo aing untung
Itung kapitung
Sopo sing bunting
Ati guyup entuk pangeyup
Roso panyonggo jiwo
Nyigar bungah lan susah
Ngresep dadi siji
Ing jroningati
Siji lan sijine luput
Seko watek’e codot
Angin bledug manuk prenjak
Tompo biso ngudar medot
Ngawujude sing langgeng
Lan abadi

Dening : A.M.Haryadi Salim
Derap Guru



MUNG SLIRAMU DIAJENG


Sun gegurit
Mung sliramu diajeng
Naliko dam re mbleret
Metengi dalan kapale nahkodho
Tompo abot nggayuh sikil 
Dhadi jembatane samudro
Minuju dermogo sentoso
Urip bisa sumringah
Nggugah ati menembah
Gusti Allah

Mung sliramu diajeng
Ora ono lorolopo sing biso
Kathon dhadhi kepati !
Amargojiwo lan ati
Mbangun pekerti.

Dening : A.M.Haryadi Salim
Derap Guru

MUNG KATHON GUMEBYAR


Sun gegurit
Mung kathon gumebyar
Manungso podho nggayuh langit
Mbangun klebate pusoko
Kemlebat ing dhuwur angkoso
Tompo ngudar roso
Makno kiblate Poncosilo
Manunggaling Bhineka Tunggal Ika
Pulute bangsa lan nagoro
Ing bumi perdikan ibu pertiwi kang dhadhi bleger katentreman
Nyandang urip kamanungsan
Ngawiji ati kinasih Gusti Allah

Hamung manungso kablinger
Sing mung ngiler empuk'e kursi
Nggagas bergas waras rakyate sentoso
Mung pucuk lambe
Ati lan pikirane ketutupan popok wewe 
Rakyate kesrakat mlarat.

Dening : A.M.Haryadi Salim
MAKNA KEMERDEKAAN
Oleh :siamir marulafau
Sun gegurit
bertahun sudah negaraku terlepas kesengsaraan
belenggu penjajahan terkira tidak kemelaratan sungguh
memrihatinkan sukma bagaikan bahtera terhempas
di lautan yang luas tanpa tiang layar terombang ambing
menuju ke tepian
sungguh kejam penjajahan menyelimuti jiwa raga
kucetuskan dengan semangat terhenti tidak sepanjang
hayat dikandung badan, namun demikian aku semakin
sadar akan tugas kuemban mengisi kemerdekaan bermakna
kemerdekaan kebebasan tiada tara kulukiskan dengan
semangat belajar bekerja giat demi negara tercinta
korupsi terhindarkan,generasi muda terarahkan karena
kemerdekaan bemakna
berkira tahun berkira bulan negaraku 68 tahun merdeka
sudah, apa yang dibuat apa yang dikembangkan?
pertanyaan berulang-ulang seiring kalimat indah tersusun
sudah kemerdekaan tergapai bermakna sesungguhnya
bendera pusaka menjadi sejarah penanda bangsaku
bebas "merdeka" sungguh beruntung nasib rakyat indonesia
bung Karno dan Hatta memproklamirkan
dunia tersenyum sementara musuh terheran-heran
indonesia negaraku bersatu berdaulat dari ujung ke ujung
ketetapan prinsip teguh tetap merancang undang-undang 1945
"pancasila' dasar filsafah negara bumi tecinta
negaraku merdeka sudah, apa yang dibuat apa yang dikembangkan?
negaraku merdeka 68 tahun bebas belenggu penjajahan
apa yang dibuat apa yang dikembangkan?
persatuan diabadikan kekompakan diutamakan
"Merdeka" 68 tahun berjalan sudah, terpikirkan harus setiap insan
visi misi negara tercapai masa depan

JADIKAN SELEMBAR FOTO BERLATAR PANTAI INI
SEBAGAI KOTAK WAKAF
oleh : Asril Koto
 Sun gegurit
dengan latar panorama pantai yang kumuh
dan wajah-wajah perahu yang kusam
menghempas garang ombak di bangku pantai
kuabadikan juga muka asingmu
kau datang saat mulut laut meneriakan amarah
pada kapal-kapal pesiar yang selalu mengirim pakaian gaun
dan bekas botol alkohol lewat anak tangga pantai itu
mengajari perempuan kampung bisa bersolek, seperti
cahaya bintang yang bersinar di lantai bar
laut tempat mereka memanen ikan telah berziarah
ke laut lain, bagai petak-petak sawah pucat yang
membuat embun tak lagi mampir merekat tanah kering
apa lagi, lamaran segerombolan peladang yang menyambung hidup
di pelabuhan antar pulau telah pudar di lemari kantor
bila kau sampai di negerimu yang jauh
jadikan selembar foto berlatar pantai ini sebagai kotak wakaf
guna membangun kembali dapur dan kakus kami
yang digerus kemiskinan

AIRMATA MERDEKA
oleh : Nafeeza Al-Ansahry
dulu kami merdeka
penuh dengan airmata
namun sekarang,..
kami merdeka tanpa airmata
airmata kami hilang
terhanyut di jalan-jalan, di cafe-cafe, di hotel-hotel,
di restoran-restoran, di rumah-rumah megah, di
dalam mobil mewah, di saku jas mewah para
penguasa
airmata kami hilang
tanah air kami gersang
pekik merdekaku meradang

68 TAHUN SETELAH TERBEBAS CENGKRAMAN
oleh : Devin Jefri Atmala

Sun gegurit 
tiada lagi gugur bunga
tiada lagi tapak merah
senyum keabadian cita-cita para pendiri dan penegak garuda
'kan segera terkumandang
di sela-sela waktu yang lalu
langit senja sempat berkibar nan muram
bumi pertiwi menangis
rakyat menjerit
banyak sekali kepedihan yang terkuak
hanya saja
hebatnya orang negeri ini
teguhnya merah putih di dadanya
...
hancurkan karang...
pecahkan bebatuan...
juga sekarang yang merebak, angin kepalsuan dari kursi emasnya
Wahai pemimpin
adakah suara hati kami kau dengar, kau rasa, dan kau hayati....
jadikanlah tanah dan bangsa ini seperti jayanya nusantara lama
juga tentram sampai di akhir masa
kami merindukannya...
....
DIRGAYAHU Untukmu Negeriku, Indonesia Tanah airku...


PETENGING WENGI

sumribit angin ngelus langit sore
manuk sriti bali ing pucuking cemara
nganti tekaning wengi sing nyenyet
gawang-gawang katon pasuryanmu

gawe tambah kekesing angin sore
tumlawung rasa kang ngulandara
wengi bakal tumeka maneh
bareng karo wewayanganmu
kang bakal ngebaki impen petenging wengi

lumaku turut petenging lurung
bakal gawang-gawang campur mega-mega
apa kudu tak buwang bareng karo lumingsiring wengi ?

PEPADANG BAKAL TUMEKA

angrantu sinambi jumangkah ing dalan kang peteng kebak sandungan
mecaki lurung lurung kang dawa satengahing ara-ara samun
bumi kang kapidak kebak sinengker
anggawa ganda bacin
manuk manuk dhandhang kekitrang wayah sore
peteng kang gemuleng ing angganing manungsa

wus sinerat ana ing kitab duk ing uni
pepadang bakal tumeka anggawa kabar bebungah
kanggo kita sami jalma manungsa
kang bakal amadhangi lurung-lurung, dalan-dalan lan ara-ara samun
amadhangi sakendhenging jagat raya
mara gage kita sami tumenga ing angkasa
mangayubagya rawuhipun sang pepadhang
kanthi mesu raga nutup babahan nawa sanga
mangestu nampi pepadhang …..
WAYAH ESUK PEDUT ANGENDANU

rong puluh tahun kepungkur aku lan sliramu nate mlaku ana dalan kene
saklawase ora nate ketemu
saliramu lan saliraku wus beda ora kaya biyen nalika isih tak kanthi
gandaning wengi mau isih sumrebak ngebaki pedut wayah esuk

wus aja mbok tangisi lakon kang wus kapungkur
wus pirang wayah ketiga tak lakoni nganti rambut warna ireng lan putih
ing dalan iki rong puluh tahun kepungkur
ana cerita rinajut endah

dik, kala kala sliramu isih dadi impenku
pirsanana ana nduwur kae
ana teja manther ing sela-selaning gegodongan
lan lintang panjer wengi sing isih kari sakmenir gedhene

saiki aku lan sliramu linambaran rasa kangen
simpenen kangenmu ana impen ***

UDAN WAYAH SORE

udan riwis-riwis nggawa angin gumanti
ora kaya nalika kang kawuri sing kebak pangarep-arep
dikaya ngapa lemah wus kebanjur teles

sesuk esuk yen sang surya wiwit sumunar
lan manuk kepodang colat-colot ana wit gedang
tak tunggu tekamu ing sak ngisore payung
tak kanthi lakumu tumeka ngendi

mbokmenawa sesuk sore wus ora udan riwis-riwis
marakake gawe kekesing ati
manuk kepodang wus mabur mangulon
nanging tetep tak tunggu tekamu ***

NALIKA SEPI

pasuryanmu sing bening
tumiba ing banyu mili turut pletheking surya
saya suwe tansaya adoh
ninggalake sepi

tan ana sabawa gumrisiking alang alang
aku mung bisa nyawang
pasuryanmu sing kagawa banyu mili turut kali
nganti datan katon kasaput pedut *

1.) Pahlawanku
(R. Tantiningsih)
Pahlawanku  
Wutahing ludirmu
Nyiram ibu pertiwi
Nadyan sang ibu
Kudu muwun sedhih
Karajang-rajang manahe
Karujit-rujit rasa pangrasane
Pahlawanku
Mugya Gusti paring nugraha
Semana gedhene bektimu
Jiwa raga, bandha donya
Tanpa sisa
Amung siji pangajabmu
Merdika


2.) Segara Aru
(Hisyam Z)


Bener, pener, yekti
Sliramu dadi seksi
Seksi pahlawan sejati
Pahlawan mulih aran awit bekti
Awit mangku jejibahan
Tugas luhur, jujur ing palagan
Ngemban amanat Trikora ayahan
Segara Aru biru lugu blak-blakan
Ngemu madu
Maduning bangsa satuhu
Kang Asma Yos Sudarso iku
Korban jiwa raga ing Segara Aru
Ludira kang wekasan
Kanggo nebus Irian
Yos Sudarso gugur kalayan
Asmanya misuwur ing bebrayan
Sliramu Aru
Seksi lugu
Seksi bisu
Satuhu baku


3.) Merapi
(Puthu Aryana)


Merapi...
Saka kadohan katon gagah
Asep putih ndedel ing awiyat
Tilas dalan lahar katon cetha
Kena sunare Hyang Bagaskara
Merapi...
Saumpama kowe bisa crita
Kabeh kadadean ing tanah Jawa
Wiwit jaman Mataram Kuna
Nganti madege Kraton Ngayogyakarta
Merapi...
Sliramu anyekseni kridhaning bangsa
Wiwit nalika ngusir penjajah Walanda
Jaman mardika jaman Soekarno
Nganti jaman Soeharto
Jaman Habibie tumekaning Megawati lan Susilo
Merapi dadi saksi


 
4.) Kembang Mlathi
(R. Widiyati)


Daksebar kembang mlathi
Ing Taman Makam Pahlawan
Kusuma Bangsa kang sejati
Luhku tumetes... tes... netesi bumi
Aku rumangsa dosa
Durung bisa melu labuh negara
Amung sekar mlathi iki
Tandha setya lan janji
Bakal melu napak suci
Labuh nagri alelandhesan ati suci
Dadi pepenget Agustus iki dina mulya lan suci


5.) Api Abadi Mrapen
(R. Tantiningsih)


Latu kuwi, tansah murub
Ora nggubris kiwa tengene
Nadyan digrujug tirta
Nadyan maruta padha teka
Nanging latu kuwi ora surut
Latu kuwi, tansah murub
Kaya latu kang ana jero ati
Angel dipateni lan angel diadhemake
Latu kuwi, tansah murub
Ing mrapen dununge
Ninggal sejarah
Kanggo anak putu


6.) Kitir
(Sumono Sandy Asmon)


Kitir iki
Isi panantangku marang wengi
Sing kebacut anggone nguja sepi
Dolanan swarane asu baung nggeririsi
Kitir iki
Wujud pangundhamanaku marang awang-awang
Sing kebacut brangasan
Ngrentengi lintang, nguntal rembulan
Kitir iki
Srana gugatku marang isen-isening jagad
Sing pijer royokan brekat
Tan keguh njaluk ruwat